Erken davran çabucak iyileş

Erken davran çabucak iyileş


Panik bozukluğu olan hastalar, ataklar nedeniyle zamanla yaşamlarını değiştiriyorlar. Şiddetli ölüm korkusu ve kontrollerini yitirme duygusu nedeniyle sık sık hastanelere taşınırlar, işlerinde çalışamazlar, hatta uykuda ölmekten korktukları için uyuyamazlar. Kimi panik ataklıların cenaze, ambulans veya itfaiye aracı gördüğünde bile fenalaşma hissi yaşadığını belirten Dr. Muzaffer Uyar, uçağa, vapura binemeyen, hatta panik yaşama korkusuyla otomobilini bile satan hastalar olduğunu söyledi. Hastalıklar panik atak yaratabilir mi veya panik atak başka rahatsızlığa neden olur mu? Panik atak hastalık yaratmıyor. `20 sene panik atak yaşadım, kalp atışlarım hızlandı. Şimdi kalp hastasıyım` diye bir şey yoktur.

Fakat bazı hastalıklar panik atak yaratabilir. Tiroid ve bazı hormonal hastalıklar çıkarablir panik atağı. Kalp, tansiyon hastalıkları da panik atağa yol açabilir. Mesela kimi panik ataklılarda hipertansiyon da görülür. Bunlar çok zor gruplardır. Panik atakta tansiyon çabuk yükselir, çabuk düşer. Hipertansif olan ise daha güç düşer. Panik atakla seyreden psikiyatrik rahatsızlıklar da olabilir mi? Panik atağa bağlı bir çok rahatsızlık at başıdır. Mesela panik atak artı obsesiflik olabilir, fobilerle devam edebilir. Mesela uçak fobisiyle beraber seyrediyor. En zor fobidir bu. `Uçakta panik atak geçirir miyim?` diye düşününce durumun zorluğu katlanıyor. Depresyona, paranoyaya eşlik eden panik ataklar var.

Klostrofobi var, panik atağa eşlik eden. Değişik formları var. Mesela sanatçılarda çok görülüyor. Bunun performans fobisiyle alakası var. Sahneye çıktığında bayılır mı, tuvalet ihtiyacı olur mu, dili tutulur mu diye endişelenir sanatçı. Bu, sanat hayatının bitmesine bile neden olur. Panik atak hastası tedavi olmadan hayatını sürdürebilir mi? Tedavi olmazsa ne tür zorluklarla karşılaşır? Fiziki zarar vermiyor panik atak. Fakat sosyal olarak zararlı. Sosyal kaçınganlık yapıyor, insan ilişkilerindeki başarıyı, performansı bozuyor. Panik ataklı terfi etmek, yer değiştirmek istemez, belli alanlara mahkum kalır. Panik atak nasıl tedavi ediliyor? Tedaviye ne kadar geç gelinirse o kadar zorluk yaşanıyor. Erken başvuranlarda tedavinin sonucu daha kolay alınabiliyor. Sadece ilaç kullanılarak tedavi edilen bir hastalık değil panik atak. İlaç yardımcı oluyor ancak terapi çok önemli. Hastalara bu hastalığı yenmeyi öğretmek gerekiyor.

Tedavi süreci kimi zaman bir-iki yıl bile sürebilir. Kronik panik ataklılarda da tedavi yüzde 90`lara ulaşabilir ama burada süre uzundur. Hastaların yüzde 10`u tedaviye karşı dirençlidir. Panik ataklıların yakınlarıyla terapi ekibinin işbirliği içinde olması gerekiyor. Tedavide dört temel unsurdan söz ediyoruz; davranış terapisi, bilişsel terapi, ilaçlar ve gevşeme teknikleri. Davranış terapisinde amaç, istenmeyen davranışı değiştirip kontrol altına almaktır. Güç durumlarla nasıl başa çıkılacağı, yüzleşme yoluyla öğrenilir. Bu terapide sonuca ulaşmak uzun zaman alsa da, kişi tüm yaşam boyu kullanabileceği iyileşme tekniklerini geliştirir. Bilişsel terapide amaç verimsiz düşünce şekillerini değiştirmektir. Duyguları incelemek, gerçekçi düşünceyle gerçekçi olmayan düşünceyi birbirinden nasıl ayırt edeceğini öğrenir kişi. İlaçlar ise semptomlara yol açan kimyasal dengesizliklerin düzelmesine yardımcı olur.

Gevşemeden olmaz Alınan ilaçlar pek çok kişide işe yarar ve diğer tedavi seçeneklerinin kullanılmasına yardımcı olur, ancak çoğu ilacın yan etkileri vardır. Panik atak tedavisinde gevşeme tekniklerinden de yararlanıyoruz. Bunun içinde nefes alma eğitimi ve egzersizler yer alır. Anksiyeteye eşlik eden stresin ortadan kalkmasına yardımcı olur. Bu sayede tüm yaşam boyu kullanılabilecek iyileşme yeteneği geliştirilir. İlaç gibi egzersizler İyi nefes ağır, derin ve sessiz olmalı. İyi bir nefes yavaş olarak burundan alınır, sessizdir ve akciğerin bütününü doldurarak diyaframı aşağı iter. Yapılan araştırmalar modern toplumlarda yaşayan insanların büyük çoğunluğunun ciğerlerinin dörtte birini veya beşte birini kullandıklarını gösteriyor. Nefes egzersizinde amaç, akciğerin bütününü kullanmaktır. Nefes alma egzersizine başlamadan önce sağ avucunuzu göbeğinizin hemen altına, sol elinizi göğsünüzün üstüne koyun ve gözlerinizi kapatın. Nefes almadan önce ciğerinizi iyice boşaltın.

Ciğer kapasitenizi hayali olarak ikiye bölün ve `biir` , `ikii` diye içinizden sayarak ciğerinizin bütününü doldurun.... Kısa bir süre bekleyin, `bir-iki` diye sayarak, nefesinizi aldığınızın iki katı sürede boşaltın. Egzersizi bir kere daha tekrarlayıncaya kadar en az 4-5 normal nefes alın. Derin nefese devam edersiniz baş dönmesi olabilir. Gevşeme yöntemleri Gevşeme, bedeninizdeki gerilimden kurtulmayı sağlar. Yerinize iyice ve rahatça yerleşin. Gözlerinizi kapatın ve dikkatinizi önce kollarınıza, özellikle ellerinize çevirin.

Ellerinizi yumruk yapın ve bunu yaparken el ve kollarınızdaki gerilime dikkat edin. Şimdi her iki elinizi de bileklerden, parmak uçları tavanı gösterecek şekilde bükün. Ellerinizin üst kaslarını ve kolunuzun üst tarafını kasarak iyice gerin. Gerilimi hissedin. Ardından gevşeyin ve kollarınızı eski pozisyonuna getirin. Gerginlik ve gevşeme arasındaki farkı hissedin. Bu alıştırmaları kafa, boyun, omuz için de tekrarlayabilirsiniz. Kafanız için, alnınızı kırıştırın, gözlerinizi sıkıca kapayın, ağzınızı iyice açın ve dilinizi damağınıza doğru itin. Çenenizi kuvvetlice sıkın. Boyun egzersizinde, kafanızı geriye itin. Kafanızı göğsünüze değecekmiş gibi öne eğin. Kafanızı sağ omuzunuza doğru döndürün, ardından sol omzunuza doğru döndürün. Omuz egzersizlerinde ise omuzlarınızı kulaklarınıza çekecekmiş gibi yukarı çekin.